AMANITA SOLITARIA
Espèce:
Amanita solitaria (Bull.) Mérat.
Synonymes: Agaricus solitarius Bull. = Amanita
strobiliformis (Vitt.)Bertill. = Amanita strobiliformis
(Paulet)Bertillon = Amanita solitaria
(Bulliard:Fr.)Mératt =
Amanita pellita (Paulet)ex Bertillon.
Noms communs: Amanite solitaire. Allem:
Einsiedler-Wulstling. Ital: Tignosa campestre a radice
grossa.
Chapeau: 10-20 cm, robuste, charnu, d'abord en boule puis
restant longtemps convexe, parsemé de larges squames
blanchâtres sur fond blanc ou blanc sale, et bordé
à la marge d'une frange plus ou moins crémeuse.
Lamelles: blanches, serrées, libres.
Pied: épais, robuste, blanc, 10-15 x 4-6 cm, avec
un anneau crémeux, élargi à la base, ou un
peu radicant, les restes de la volve formant une ceinture de
squames blanches.
Chair: blanche, d'odeur faible et saveur
agréable.
Spores: blanches en masse, plus ou moins elliptiques,
amyloïdes, 9-10 x 5-6 µ.
Habitat: dans les prés et en bordure des bois,
surtout sous feuillus, en terrain calcaire.
Observations: comestible, à ne pas confondre avec
les amanites blanches mortelles: Amanita virosa, Amanita verna et
variétés blanches d' Amanita phalloides, ni avec Amanita proxima, qui ne s'en dinstingue que
par sa volve rousse et son anneau persistant: cette espèce peut causer des empoisonnements
graves par atteinte hépatique et rénale.
Bibliographie: extraits de Mycofile, logiciel de
bibliographie de J.Trimbach:
- BINOME ACTUEL:
Amanita solitaria (Bull.) Mérat, Nouvelle flore des environs de Paris 1: 121 (1836)
- BASIONYME: Agaricus solitarius Bull., Herbier de la France 1: t. 48 (1781)
- DESCRIPTION ORIGINALE:
Herb.Fr.,Coll.compl.Pl.indig.:s/pl.,1780
- TYPE: Bull.pl.48
- Atkinson,1901,Stud.Am.Fungi,Mushr.Edib.,2°éd
pl.21-22 (sub Amanita solitaria) = Ama.rhopalopus
- Barla,1888(89),Champ.des Alpes Marit.(fasc.1) pl.4/7 (sub
Amanita solitaria) = Ama.strobiliformis
- Barla,1888(89),Champ.des Alpes Marit.(fasc.1), pl.4/5-6 (sub
Amanita solitaria)
- Barla,1888(89),Champ.des Alpes Marit.(fasc.1), pl.8/ 7+9 (sub
Amanita echinocephala)
- Bas et Honrubia,1982,Persoonia 11(4) p.514 (sub Amanita
solitaria)
- Bas,1969,Persoonia 5(4)[sect.Lepidella] pp.394-398, pl.fig.
(sub Amanita solitaria)
- Bergamaschi,1822,Osserv.micol.Funghi del Pavese:n°93 (sub
Agaricus Amanita procera)
- Bernard G.E.,1882,Champ.observés à la Rochelle
p.25, pl.3/1 (sub Agaricus vittadini)
- Bertillon in Dechambre,1865(66),Dict.encycl.Sci.médic. 1
p.501 (sub Amanita flandinia)
- Bi Z.S., Zheng G.Y. et Li T.H.,1993,Macrof.Fl.Guangdong
Province p.270, pl.53/15-17 (sub Amanita solitaria)
- Bigeard et Guillemin,1909,Flore des Champ.Sup.1 p.44, pl.44
(sub Amanita aculeata) (n.c.)
- Boudier,1902,BSMF 18 pp.269-270 (sub ??)
- Boudier,1906,Icones Mycologicae 1 pl.3 (sub Amanita solitaria)
= Ama.strobiliformis
- Boudier,1906,Icones Mycologicae 1, pl.4(298) (sub Amanita
echinocephala v.bi-collariata) (n.var.)
- Boudier,1906,Liste des espèces fig. série 3 p.19
pl.(259) (sub Amanita solitaria) = Ama.strobiliformis
- Boudier,1907,Icon.Myc.,Expl.des pla.(sér.3) p.26,3 (sub
Amanita echinocephala v.bi-collariata)
- Boudier,1911,Icones Mycologicae 4 (Txt.) pp.2-3 (sub Amanita
echinocephala v.bi-collariata)
- Breitenbach et Kränzlin,1995,Champignons de Suisse 4
p.154, pl.158 (sub Amanita solitaria)
- Breitenbach et Kränzlin,1995,Champignons de Suisse 4
p.154, pl.158 (sub Amanita solitaria)
- Bulliard,1780,Herb.Fr.,Coll.compl.Pl.indig.:s/pl., pl.48 (sub
Agaricus solitarius) (n.sp.)
- Bulliard,1792,Herbiers de la Fr.,Champignons pl.593 (sub
Agaricus solitarius) = Ama.strobiliformis
- Clémençon,1985,Boudier Icon.Myc.5
(Révisions) p.175 (sub Amanita echinocephala
v.bicollariata)
- Coker,1917,Elisha Mitchell Sci.Soc. 33 p.68 pl.45-47 (sub
Amanita solitaria) = Ama.cokeri
- Cooke,1881-91,Illustrations of British Fungi p.1102 (sub
Agaricus solitarius)
- Costantin et Dufour,1890,Nouv.Flore des Champ.
(1°éd.) (sub Amanita solitaria f.echinocephala)
(n.c.)
- Dennis,1986,Fungi of the Hebrides, Kew p.27 (sub Amanita
echinocephala)
- Dennis,1986,Fungi of the Hebrides, Kew p.27 (sub Amanita
solitaria)
- Fries,1821,Systema Mycologicum 1 p.17 (sub Agaricus
solitarius)
- Fries,1836,Epicri.systemat.mycol.(¯p.254) p.6 (sub
Agaricus solitarius)
- Gilbert J.E.,1918,Le Genre Amanita (thèse) p.101 (sub
Amanita umbella v.echinocephala f.bicollariata) (n.c.)
- Gilbert,1925,BSMF 41(2) (Notules Amanita 2) pp.304-308 (sub
??)
- Gilbert,1940,Amanitaceae,Ico.Myc.27.Sup.1,1 p.79 (sub Aspidella
echinocephala) (n.c.)
- Gilbert,1940,Amanitaceae,Ico.Myc.27.Sup.1,1 p.79 (sub Aspidella
solitaria) (n.c.) = Ama.strobiliformis
- Gilbert,1941,Amanitaceae,Ico.Myc.27,Sup.1,2 pp.368-371 pl.58
(sub Amanita solitaria) = Ama.strobiliformis
- Gilbert,1941,Amanitaceae,Ico.Myc.27,Sup.1,2 pp.378-379 (sub
Amanita echinocephala)
- Gillet,1874,Les Hyménomycètes, ou descr. p.22,
pl.8 (sub Lepiota echinocephala) (n.c.)
- Hotson,1936,Mycologia 28 p.72 pl.fig.3 (sub Amanita solitaria)
= Ama.smithiana
- Karsten,1879,Bid.Finn.Nat.Folk 32(Hattsv.1) p.4 (sub Amanita
solitaria)
- Konrad et Maublanc,1926,Icones Sel.Fung.6 (Txt.fasc.2) p.38
(sub Lepidella echinocephala f.bicollariata) (n.c.)
- Locquin,1952,BSMF 68 p.167 (sub Armillaria echinocephala)
(n.c.)
- Lucand,1886,Fig.peintes, pl.176 (sub ??)
- Massart,1984,Bull.Soc.Linn.Bordeaux pp.31-33 (sub ??)
- Mesplède,1980,BSMF 96(1):(37) (sub Amanita solitaria) =
Ama.strobiliformis
- Mesplède,1980,BSMF 96(1):(39) (sub Amanita
echinocephala)
- Murrill,1912,Mycologia 4 p.240 (sub Venenarius solitarius)
(n.c.)
- Mérat,1836,Nouv.fl.envir.Paris 1+2(4°éd.)
p.121 (sub Amanita solitaria) (n.c.)
- Neville et Poumarat,1995,Bull.de la FAMM 7-8 p.51, pl.7 (sub
Amanita solitaria)
- Neville et Poumarat,1996,Doc.Myc.,fasc.101 pp.42-51, pl.fig.7-8
(sub Amanita solitaria)
- Neville et Poumarat,1996,Doc.Myc.,fasc.101 p.68 (sub Amanita
solitaria sf.bicollariata) (n.c.)
- Parrot,1960,Amanites du Sud-Ouest de l.Fr. pp.35-37, pl.fig
(sub Aspidella echinocephala)
- Paulet,1793=1808,Traité des Champignons 2:[7] (sub
Fungus tricuspidatus) (n.sp.)
- Paulet,1809-35,Iconogr.des Champignons,42 liv, pl.163/3 (sub
Hypophyllum tricuspidatum) (n.c.)
- Persoon,1818(19),Traité sur
l.Champ.comestibles:n°186 (sub Amanita procera) (n.nud.)
- Plée,1844-1864,Types Fam.Genres Pl.France 2:[93], pl.12
(sub Amanita flandinia) (n.sp.)
- Quélet,1872,Champ.Jura et Vosges 1 (1°éd.),
pl.1/1 (sub Amanita strobiliformis)
- Quélet,1872,Champ.Jura et Vosges 1 (1°éd.)
p.321 (sub Amanita echinocephala) (n.c.)
- Quélet,1877(78),Bull.Soc.Bot.France 24 p.318 (sub
Amanita echinocephala)
- Quélet,1886,Enchiridion Fungorum p.3 (sub Amanita
strobiliformis v.aculeata) (n.var.)
- Quélet,1886,Enchiridion Fungorum p.4 (sub Amanita
umbella v.echinocephala) (n.c.)
- Quélet,1888,Flore Mycologique de France p.305 (sub
Amanita strobiliformis v.aculeata)
- Quélet,1888,Flore Mycologique de France p.306 (sub
Amanita solitaria)
- Quélet,1888,Flore Mycologique de France p.307 (sub
Amanita umbella v.echinocephala)
- Saccardo,1887,Sylloge Fungorum 5 (Agar.1) p.15 (sub Amanita
strobiliformis * A.aculeata) (n.c.)
- Saccardo,1887,Sylloge Fungorum 5 (Agar.1) p.15 (sub Amanita
solitaria)
- Saccardo,1887,Sylloge Fungorum 5 (Agar.1) p.16 (sub Amanita
echinocephala)
- Vesely,1933,Annalaes Mycologici 31(4) pp.209-298 (sub Amanita
vittadini v.echinocephala) (n.c.)
- Vittadini,1826,Tentam.mycol.s.Amanit.illust.:n°23 (sub
Amanita procera)
- Vittadini,1832,Funghi Mang.piu comuni d'Ital. p.62 (sub
Agaricus aculeatus) (n.sp.)
- Vittadini,1835,Funghi mang.piu comm.d'Ital... (sub Agaricus
echinocephalus) (n.sp.)
- Vittadini,1835,Funghi mang.piu comm.d'Ital... (sub Amanita
solitaria)
.